‘Vrijheid heeft voor mij veel te maken met mijn geloofsovertuiging. Het geeft een onafhankelijkheid in denken, doen en zijn, terwijl het lijkt alsof je als gelovige juist gebonden bent. Dat is ook zo en tóch geeft het mij vrijheid. 

Als mens zijn we in relatie met God en mogen we zijn liefde ontvangen. De vrijheid is dat ik dit weet, ook al kan mij van alles overkomen. Ik kan bijvoorbeeld ziek worden of een ongeluk krijgen, maar ik ben een vrij mens. De figuur Jezus heeft ons lijden gedeeld, hij heeft de dood doorstaan en overwonnen. Dat zijn natuurlijk heel grote verhalen. Je kunt dit klein en dagelijks maken door altijd de hoop levend te houden en ondanks alles het positieve te zien. De schoonheid van de natuur, een geboorte, liefde tussen mensen... Als je zo gaat kijken zie je heel veel hoop. Ondanks al het lijden. Ondanks de dood, die voor mij niet het einde is, maar een doorgang naar een nieuw begin. Ik weet niet hoe, maar het is góed. 

Dit vertrouwen, of dit geloof, geeft mij vrijheid. Maar het is een keuze. Ik denk aan Navalny, die in een Russisch strafkamp zat en dat niet overleefde. Hij werd steeds onafhankelijker en minder bang, leek het. Hij wist dat hij de dood tegemoet ging maar zijn geest bleef vrij. Ook voor de Joodse Edith Eger, die Auschwitz overleefde, was er altijd nog een keuze. Ze schreef: ‘Vrijheid betekent dat we de moed verzamelen om de gevangenis af te breken, steen voor steen’. Trouwens: vergeving is ook vrijheid. 

Ik zou iedereen het gevoel gunnen dat er iets is dat boven ons staat, of achter ons staat, dat er een bron buiten ons is. Ik kan altijd terug naar die bron, voor voeding, nieuw leven en om uit te huilen als iets mislukt. Dan zegt God: ‘nou kind, morgen weer een dag’. Het hoeft niet allemaal uit jezelf te komen. In deze samenleving wordt dat wel vaak geëist. Je moet mondig en zelfstandig zijn en als dat niet lukt, dan faal je. Ik ben daar zelf ook gevoelig voor. Ik moet mezelf voortdurend bewijzen, als kind van mijn tijd. 

Van wie moet dat eigenlijk? Waarom? De balans is weg. We ontberen de rust. Je mag af en toe lummelen. Maak die keuze, ook dat is vrijheid. Geniet van de schepping, niets hoeft, kom lekker bij. God zelf gaf het goede voorbeeld: op de zevende dag lummelde Hij.’